به گزارش سلامت نیوز به نقل از فرهیختگان، حادثه بامداد جمعه نهم آبان در بزرگراه شهید فهمیده، بار دیگر موضوع ایمنی شغلی پاکبانان را در مرکز توجه قرار داد. در این سانحه، برخورد خودروی سواری پرشیا با نیسان حامل پاکبانان شهرداری تهران، به فوت چهار کارگر خدمات شهری انجامید. براساس گزارش پلیس، راننده پرشیا در حالت مستی و با سرعتی بسیار بالا در حرکت بوده و پس از ازدست‌دادن کنترل خودرو، با نیسان پاکبانان برخورد کرده است. شدت حادثه به حدی بود که سه نفر در محل جان باختند و نفر چهارم پس از انتقال به بیمارستان فیاض‌بخش درگذشت.
در پی وقوع این حادثه دردناک، پرونده قضایی برای راننده پژو پارس به دلیل رانندگی در حالت مستی و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی براثر رانندگی منجر به فوت تشکیل شد و در مورد راننده وانت‌نیسان نیز پرونده‌ای به اتهام ایراد صدمه بدنی غیرعمد براثر تصادف رانندگی منجر به فوت تشکیل شده است.
با وجود روشن بودن عامل مستقیم سانحه، واکنش‌های بعدی نشان داد که مسئله فراتر از یک تصادف است. از سویی شهرداری تهران و مسئولان سازمان پسماند بر رعایت نکات ایمنی و استفاده از لباس و علائم هشداردهنده تأکید کردند؛ از سوی دیگر، فعالان حوزه کارگری و برخی اعضای شورا یادآور شدند که مشکل در ساختار کلی نحوه به‌کارگیری و حمایت از نیروهای خدمات شهری است. کارگرانی که هر شب در ساعات کم‌تردد معابر فعالیت می‌کنند، با کمترین سطح امنیت شغلی، پایین‌ترین میزان دستمزد و کمترین پوشش بیمه‌ای در سطح شهرداری‌ها مشغولند.
آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد در سال گذشته، دست‌کم 12 پاکبان در شهرهای مختلف کشور حین انجام وظیفه جان خود را از دست داده‌اند که اغلب به‌دلیل تصادف، بی‌احتیاطی رانندگان یا فقدان تجهیزات ایمنی استاندارد بوده است. در تهران نیز طی ماه‌های گذشته چند حادثه مشابه، از جمله برخورد خودروی سواری با پاکبانان در محور آزادگان، گزارش شده بود. این تکرار حوادث، پرسش‌هایی را درباره نحوه نظارت شهرداری بر پیمانکاران خدمات شهری و میزان پایبندی آنان به مقررات ایمنی شغلی ایجاد کرده است. همچنین حادثه فهمیده در حالی رخ داد که موضوع وضعیت معیشتی و بیمه‌ای کارگران پیمانکاری شهرداری در ماه‌های اخیر بارها در شورا و رسانه‌ها مطرح شده بود. قراردادهای موقت، پرداخت با تأخیر حقوق، نبود بیمه تکمیلی و کمبود تجهیزات ایمنی از جمله مشکلاتی است که بارها توسط نهادهای صنفی پاکبانان مطرح شده اما اصلاح مشخصی در ساختار آن دیده نشده است.
خودروی حامل پاکبانان پس از تصادف ۲۶ متر جابه‌جا شده است
بر اساس گزارش پلیس راهور تهران بزرگ، حادثه در ساعت ۲:۴۰ بامداد روز جمعه نهم آبان در مسیر شرق به غرب بزرگراه شهید فهمیده و در محدوده پل شهید همت رخ داد. خودروی پرشیا که با سرعتی غیرمجاز در حرکت بود، پس از انحراف از مسیر با نیسان حامل پاکبانان سازمان پسماند برخورد کرد. شدت ضربه موجب واژگونی نیسان و فوت سه نفر از سرنشینان در محل شد. نفر چهارم نیز که به‌طور جدی مجروح شده بود، پس از انتقال به بیمارستان فیاض‌بخش، ساعاتی بعد جان باخت. عملیات امداد و انتقال اجساد تا ساعت ۴ بامداد ادامه داشت. در گزارش رسمی آتش‌نشانی آمده است: «در لحظه وقوع حادثه، خودروی نیسان در لاین اضطراری متوقف بوده و چراغ‌های هشداردهنده فعال بوده‌اند. برخورد پرشیا از پشت انجام شده و خودرو پس از تصادف ۲۶ متر جابه‌جا شده است.» این گزارش تأکید دارد که پاکبانان در حال انجام وظیفه شبانه و جمع‌آوری زباله بوده‌اند و برخلاف برخی شایعات اولیه، توقف آنان خارج از محدوده مجاز نبوده است.
با این حال، واکنش‌های عمومی و کارشناسی نشان داد که افکار عمومی ماجرا را تنها به راننده محدود نمی‌داند. در ساعات بعد از تصادف، کاربران شبکه‌های اجتماعی و برخی از اعضای شورای شهر تهران، به مسئله ایمنی شغلی و شرایط کاری پاکبانان اشاره کردند. آن‌ها عقیده داشتند که تکرار حوادث جانی شبانه برای پاکبانان نشان می‌دهد مشکل، فردی نیست. باید به استانداردسازی تجهیزات و ساعات کاری شبانه فکر کرد.
متاسفانه پس از گذشت بیش از 10 روز از این حادثه، هنوز افکار عمومی اقناع نشده و در کنار این موضوع نهادهای ذی‌ربط مانند شهرداری از صحبت و دادن اطلاعات بیشتر در این خصوص سر باز می‌زنند و اطلاعات منتشرشده را «کافی» می‌دانند.
قانون ایمنی وجود دارد، اما ضمانت اجرا ندارد
فعالان کارگری یادآور شدند که در بیشتر مناطق شهری، خودروهای حمل پاکبانان فاقد حفاظ مناسب یا کمربند ایمنی‌اند و پاکبانان ناچارند در قسمت بار نیسان‌ها یا وانت‌ها بنشینند؛ وضعیتی که در صورت هرگونه برخورد، عملاً مرگبار است. پیمانکاران خدمات شهری نیز معمولاً برای کاهش هزینه‌ها، از خودروهای سبک و فرسوده استفاده می‌کنند، درحالی‌که طبق آیین‌نامه‌های ایمنی کار، حمل کارگران در قسمت بار وسایل نقلیه غیرمسافربر ممنوع است.
در واکنش به این انتقادها، مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران اعلام کرد که بررسی وضعیت پیمانکار مربوطه در دستور کار قرار گرفته است. او گفت: «سازمان مدیریت پسماند همواره بر رعایت اصول ایمنی و بهداشت کاری (HSE) در میان کارگران خدمات شهری تأکید داشته و به‌طور منظم با هماهنگی راهور دوره‌های آموزشی و بازآموزی برگزار می‌کند. در عین حال، با هرگونه کوتاهی پیمانکاران در تأمین شرایط ایمن کار برای زحمتکش‌ترین قشر از نیروهای شهرداری تهران برخورد قاطع خواهد شد تا چنین رخدادهایی هرگز تکرار نشود.»
البته از دید کارشناسان حوزه ایمنی شهری، این روند نشانه‌ای از یک مشکل ساختاری است؛ نبود الزام اجرایی برای رعایت استانداردهای ایمنی در قراردادهای پیمانکاری. طبق مصوبه شورا، پیمانکاران موظفند خودروهای ایمن و دارای گواهی سلامت فنی برای حمل نیروها استفاده کنند، اما نظارت بر این بند عملاً به گزارش‌های داخلی سازمان پسماند محدود می‌شود و سازوکار مستقلی برای بازرسی وجود ندارد.
نظر شما